Kielce od lat prowadzą usystematyzowane działania na rzecz ludzi starszych – wyróżnia je m.in., program mieszkań chronionych w specjalnie wybudowanych blokach, bogata oferta zajęć w licznych klubach seniora i ich filiach czy bezpłatne szczepienia przeciw grypie.

Każde miasto cechuje inna polityka senioralna – różny bywa stosunek do seniorów i ich problemów, liczba jednostek niosących wsparcie czy oryginalnych, wyróżniających inicjatyw. W Kielcach, stolicy województwa świętokrzyskiego, realizowane są złożone działania na rzecz seniorów. W ciągu najbliższych kilku lat aż o jedną piątą zwiększy się liczba osób 60+ w tym mieście. Za swoje najważniejsze zadanie względem tej grupy kielecki samorząd uznał profilaktykę tak aby seniorzy nie prowadzili biernego i osamotnionego trybu życia.

Gęsta sieć placówek różnego typu

W Kielcach i bliskiej okolicy powstała sieć małych placówek przeznaczonych dla różnych grup osób starszych takich jak placówki o charakterze opiekuńczo-pomocowym i kluby seniora nastawione na integrowanie i socjalizację seniorów. Instytucje te, znane oczywiście z innych miast, cieszą się dużym zainteresowaniem starszych mieszkańców Kielc.

W mieście działa sześć ośrodków pomocy i wsparcia działających w różnej formule – od Ośrodka Pomocy Społecznej po Rodzinny Dom Opieki. Ten ostatni jest placówką szczególnie cenioną ze względu na atmosferę i stosunek do podopiecznych. Zapewnia im się pobyt w przyjacielskiej atmosferze, w której szanuje się ich godność osobistą, potrzeby oraz prawo do intymności. Co więcej, personel prowadzi złożone działania mające na celu wspieranie samodzielności i aktywności domowników tworzących „rodzinę w ramach instytucji”. Ośrodek nazywany jest rodzinnym również z innego względu – pozwala bowiem seniorom na nieograniczony kontakt z bliskimi. Poza tym seniorzy mogą korzystać z przepustek. W celu zapewnienia najlepszej pomocy chorym na Alzheimera lub Parkinsona, ośrodek w razie potrzeby zatrudnia specjalistów z danej dziedziny. Niezależnie jednak od stanu zdrowia danego mieszkańca, każdy zachęcany jest do aktywności na miarę możliwości.

Jedno ze spotkań okolicznościowych

W Kielcach działa kilkanaście finansowanych ze środków miejskich klubów seniora, w tym roku został otwarty kolejny. Część z nich funkcjonuje jako filie, aby każdy senior miał możliwość skorzystania z licznych organizowanych przez te placówki zajęć i atrakcji. Osoby, dla których przemieszczanie się po mieście nie jest możliwe, chętnie uczęszczają do osiedlowych placówek. Warto podkreślić, że oferta programowa poszczególnych jednostek nie jest objęta rejonizacją. W zajęciach mogą uczestniczyć wszyscy wchodzący w wiek senioralny, którzy nie są już aktywni zawodowo. Uczestnictwo w zajęciach jest bezpłatne, gdyż kluby seniora zyskały wsparcie MOPR. Oferta klubów zazwyczaj obejmuje zajęcia edukacyjne, kursy obsługi komputera i internetu oraz lektoraty języków obcych. Zajęcia te od lat cieszą się ogromną popularnością i przynoszą pozytywne efekty w obszarze poprawy funkcjonowania procesów pamięciowych oraz ogólnej kondycji intelektualnej

Seniorzy, którzy prowadzą aktywny tryb życia, chętnie korzystają z siłowni i treningów nordic walking, pływalni, ale mogą także zapisać się na zajęcia taneczne, zumby, samoobrony lub fitnessu. Odbywają się również bezpłatne zajęcia rehabilitacyjne. Obejmują m.in. masaże, muzykoterapię, ćwiczenia poprawiające funkcje ruchowe, rehabilitację z zakresu psychologii, zajęcia ogólnie usprawniające, które ułatwią pacjentowi wykonywanie podstawowych czynności. Ponadto ta rozbudowana sieć klubów organizuje różne wycieczki piesze i rowerowe, ogniska połączone z grami integracyjnymi, grzybobrania, imprezy okolicznościowe, wspólne wyjścia do muzeów, galerii, na spotkania z cenionymi i popularnymi gośćmi. Dzięki tym zajęciom zwiększa się aktywność seniorów, a także szansa na odzyskanie przez nich samodzielności i niezależności w życiu. Klub ten wyróżnia także organizowanie wzajemnej pomocy. Powstała tu grupa wsparcia dla najbardziej potrzebujących, aby odciążyć seniorów w podstawowych czynnościach, np. robieniu zakupów, dźwiganiu czy realizacji recept. Ponadto grupa ta zapewnia opiekę nad chorymi i samotnymi, udziela także porad z różnych dziedzin, pośredniczy w kontaktach z poszczególnymi instytucjami, które mogą zapewnić stałą pomoc czy opiekę danemu seniorowi, a także regularne wizyty u chorych.

Bloki mieszkalne dla najstarszych mieszkańców

W lutym2015 roku władze Kielc otworzyły w ramach projektu „Złota jesień” kolejny blok mieszkalny dla seniorów – stanowi on trzecią inwestycję tego typu sfinansowaną przez miasto. Głównym celem projektu jest zapewnienie mieszkań seniorom, którzy żyją w krytycznych warunkach. Poprzez przyznawanie tego typu lokali zaspokaja się potrzeby mieszkaniowe najstarszych ubogich kielczan, a tym samym odciążane są domy pomocy społecznej.

Jako pierwszy zaprojektowano blok przy ul. Leszczyńskiej liczący siedemnaście lokali – został on oddany do użytku w lutym 2012 roku. Tegoroczna inwestycja to budynek bliźniaczy z obiektem oddanym do użytku pod koniec ubiegłego roku, o łącznej powierzchni użytkowej prawie 760 m2. Zarządzają nim pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, którzy stale monitują sytuację i zapotrzebowanie na lokale. Blok został dostosowany do potrzeb osób starszych i schorowanych – znajduje się w nim m.in. winda, domofon i system alarmujący. Mieszkania zostały w pełni wykończone, aby umożliwić potrzebującym kielczanom szybką przeprowadzę, a także odciążyć ich finansowo.

W najnowszym bloku możliwe jest zakwaterowanie aż stu dwudziestu osób. Mieszkańcy ponoszą minimalne opłaty – czynsz w wysokości jak za lokum komunalne, a także za wywóz śmieci i media. Lokale wybudowane w tym programie funkcjonują jako tzw. mieszkania chronione, czyli mieszkający w nich seniorzy uzyskają wsparcie opiekunów. Jedno z pomieszczeń w bloku zajmuje pracownik socjalny, który pełni całodobowy dyżur, a jego wynagrodzenie jest pokrywane z budżetu gminy. Zajmuje się on wspieraniem seniorów, np. poprzez przyniesienie zakupów, realizację recept, zmierzenie ciśnienia, wezwanie lekarza lub pogotowia, ale także zaparzenie herbaty, nakarmienie kota czy wyprowadzenie psa na spacer (w miarę możliwości). W każdym mieszkaniu znajduje się też guzik służący do uruchomienia alarmu, dzięki czemu pracownik ten zostanie szybko zawiadomiony o potrzebie pomocy osobie mieszkającej w konkretnym lokalu.

Wystep zespołu działającego przy Świętokrzyskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku

Inwestycje typu „Złota jesień” zdają się być dobrym uzupełnieniem domów pomocy społecznej – tym bardziej że zwykle brakuje w nich wolnych miejsc, a koszt pobytu znacznie przekracza możliwości potrzebujących lub ich rodzin. Ponadto mieszkańcy w takich lokalach samodzielnie funkcjonują, co nie generuje dodatkowych wydatków pokrywanych przez wyspecjalizowane placówki (zajmujące się raczej wsparciem osób nie mogących samodzielnie funkcjonować w swoich środowiskach) i pomaga zapewnić większej ilości osób dobrostan psychiczny.

Pomoc tego typu ze strony miasta zyskała uznanie wśród mieszkańców, a zainteresowanie lokalami sprawiło, że w niedalekiej przyszłości prawdopodobnie powstaną kolejne inwestycje tego typu. W planach są co najmniej dwa bloki – ich budowa jest wstępnie przewidywana na 2016 i 2017 rok. W każdym budynku będzie ok. 30 lokali liczących ok. 25-35 m2, przeznaczonych dla tych osób, które nie muszą przebywać w domach pomocy społecznej.

Zapobieganie grypie jako poważnemu zagrożeniu zdrowia

W myśl zasady, że lepiej zapobiegać, niż leczyć, przedstawiciele Rady Miasta Kielce od dziesięciu lat prowadzą profilaktykę zdrowotną, m.in. proponując mieszkańcom szczepionki przeciw grypie. Realizowany program bezpłatnych szczepień dotyczy kielczan powyżej 55 roku życia. Prewencja jest bardziej opłacalna – koszty leczenia i opieki nad chorymi zawsze są wyższe. Ponadto w przypadku szczepionek mamy do czynienia z aspektem odporności zbiorowej – w sytuacji zaszczepienia jedynie część populacji, zmniejszy się liczba osób przenoszących grypę, a więc ogólny zasięg choroby. Szczepienie przeciwko grypie zaleca się szczególnie cierpiącym na choroby układu krążenia i mającym obniżoną odporność – do grupy tej należy oczywiście ogromna grupa seniorów dla których grypa może być bardzo poważnym wyzwaniem zdrowotnym. W 2014 r. władze miasta wydały na akcję ponad 300 tysięcy złotych, dzięki czemu z możliwości bezpłatnego szczepienia mogło skorzystać ponad 10 tysięcy osób.