Rozmowa z Bartoszem Mikołajczykiem, założycielem strony internetowej skupiającej opiekunów medycznych OpiekunMedyczny.com.pl
Jak Pan ocenia sytuację opiekunów medycznych w Polsce? Uległa ona poprawie czy pogorszeniu w ciągu ostatnich lat?
Trudna sytuacja opiekuna medycznego jest wynikiem braku zapisanej ustawowo liczby opiekunów medycznych na jednego pacjenta w placówkach służby zdrowia. Uważam jednak, że obecna sytuacja opiekunów jest znacznie lepsza niż kilka lat temu – powstają kolejne regulacje prawne, tworzy się związek zawodowy, zwiększa się zarówno świadomość istnienia tego zawodu, jak również i świadomość kompetencji posiadanych przez osoby wykonujące go. Znaczny wpływ mają na to m.in. media i społeczeństwo, gdyż zaczęto się interesować problemem, jakim jest starzenie się społeczeństwa.
Proszę powiedzieć, jaki jest zakres standardowych obowiązków opiekuna?
Regulują go dwie podstawy prawne: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych oraz katalog czynności wykonywanych przez opiekuna medycznego u osoby chorej i niesamodzielnej na zlecenie i pod nadzorem pielęgniarki przygotowany przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych. Uchwała NIPiP jest zgodna z podstawą programową kształcenia w tym zawodzie. Wymienia się w niej aż 35 czynności, m.in. słanie łóżka, toaleta (całego ciała, mycie głowy w łóżku, higiena intymna itp.), zmiana bielizny osobistej i pościelowej w łóżku, pomiar (np. tętna, oddechów itp.), przygotowanie i założenie różnych okładów, karmienie, wymianę worka stomijnego, założenie i zmianę cewnika zewnętrznego, wykonanie ćwiczeń biernych w łóżku, pomoc w korzystaniu ze sprzętu rehabilitacyjnego i w przygotowaniu pacjenta do badań diagnostycznych wykonywanych przez pielęgniarkę, asystowanie pielęgniarce podczas wykonywania zabiegów pielęgniarskich.
Warto zauważyć, że w Polsce mamy tak naprawdę kilka zawodów związanych z opieką, np. opiekun medyczny, asystent osoby starszej czy opiekun środowiskowy. Należy zdać egzamin państwowy, aby zdobyć tytuł zawodowy. By do niego przystąpić trzeba przejść kurs. Nauka odbywa się zgodnie z podstawą programową w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub też w szkołach policealnych. Oiekunowie medyczni zdobywają wiele umiejętności praktycznych, zarówno podczas zajęć w pracowni, jak i podczas praktyk, a także obszerną wiedzę teoretyczną.
W jaki sposób statystyczny potrzebujący senior (lub jego rodzina) może znaleźć opiekuna, który go wesprze? Ile taka opieka średnio kosztuje?
Jest kilka możliwości skorzystania z pomocy opiekuńczej. Większość osób wybiera opiekę prywatną. Najłatwiejszą formą znalezienia opiekuna jest skorzystanie z prywatnych agencji lub też znalezienie opieki na własną rękę, np. poprzez ogłoszenia na portalach. Niektóre organizacje pozarządowe również oferują pomoc opiekunów – można z niej skorzystać odpłatnie lub też za darmo, w zależności jak funkcjonuje dany projekt.
Jest też również możliwość skorzystania z usług opiekunki środowiskowej – tę formę wsparcia organizują Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. W celu uzyskania pomocy najlepiej skontaktować się bezpośrednio z ośrodkiem, który udzieli konkretnych informacji. Koszt opieki zależy od tego, ile godzin opiekun miałby pracować (im mniej godzin, tym wyższa stawka godzinowa), czy poza usługami opiekuńczymi rodzina byłaby zainteresowana dodatkową pomocą (np. zakupy czy sprzątanie), miejscowości, a także rodzaju opieki.
Ile obecnie zwykle zarabiają opiekunowie?
Zarobki są zróżnicowane – zależą od formy zatrudnienia, miejsca pracy, stanowiska, dodatków do pensji itd. Średni zarobek netto opiekunów medycznych, z którymi rozmawiałem, wynosił nieco ponad 1600 zł w przypadku pracy na cały etat.