W Warszawie po raz pierwszy przyznano certyfikaty „Miejsc Przyjaznych Seniorom”. Pilotażowa edycja okazała się sukcesem, w związku z czym program będzie kontynuowany. Inicjatorem działania była Fundacja ZACZYN, partnerem zaś Urząd m. st. Warszawy. Projekt sfinansowano ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
Celem projektu pod nazwą „Kreatorzy Standardów” było wypracowanie zasad przyznawania certyfikatów dla podmiotów publicznych i prywatnych działających w Warszawie – mieście zamieszkiwanym przez około 410 tysięcy osób 60+. Powodem rozpoczęcia projektu były sygnalizowane przez wielu seniorów problemy ze standardami obsługi najstarszych mieszkańców naszego miasta w wybranych instytucjach. Osoby te często stykały się z podmiotami, w których napotykały istotne problemy: architektoniczne niedostosowanie dla osób z problemami ruchowymi, wadliwe procedury obsługi, niekompetentna lub nieuprzejma obsługa oraz inne. Z drugiej strony, wiele osób starszych potrafiło wymienić instytucje publiczne czy punkty usługowe spełniające wysokie kryteria dostępności i jakości obsługi będące wyrazem zrozumienia dla potrzeb osób starszych. Miejsca takie, najlepsze z najlepszych, chcieliśmy nagrodzić po to by promować dobre praktyki oraz inspirować innych do zainteresowania potrzebami seniorów. Jest to ważne jak nigdy wcześniej, gdyż populacja osób 60+ rośnie i będzie rosnąć. Musimy więc tworzyć warunki dla dobrego społecznego funkcjonowania najstarszych z nas.
Jak przebiegały działania projektowe?
Najważniejszym etapem projektu były działania podejmowane z obywatelskimi audytorami senioralnymi wywodzącymi się często, ale nie tylko, z Dzielnicowych Rad Seniorów działających w Warszawie.
Wspólnie z ochotnikami, w czasie warsztatów, stworzyliśmy:
- Listę kategorii konkursu „Miejsce Przyjazne Seniorom”, na której znalazło się 8 typów miejsc, które będą poddawane obywatelskiemu audytowi. Są to:
- publiczne instytucje obsługi mieszkańców
- przestrzeń publiczna
- sport i rekreacja
- kultura, rozrywka, edukacja
- gastronomia tj. bary mleczne, niedrogie restauracje, kawiarnie
- zakład opieki zdrowotnej
- komercyjne centra obsługi klienta
- miejsca o szczególnej wrażliwości na potrzeby osób starszych funkcjonujące według niestandardowych modeli działania lub interdyscyplinarnie
- Standardy oceny każdego z typów miejsc, zawierające różne kryteria – inaczej bowiem trzeba było oceniać przestrzeń publiczną, inaczej instytucje obsługi mieszkańców, jeszcze inaczej punkty gastronomiczne itp. Na tym etapie stworzyliśmy karty oceny, które uzupełniali obywatelscy audytorzy odwiedzający poszczególne miejsca pojedynczo lub w parach.
- Plan działania w ramach pilotażowej edycji programu certyfikowania „Miejsce Przyjazne Seniorom” przewidujący podjęcie w 2015 roku oceny minimum pięciu typów miejsc, a następnie rozszerzenie audytu o kolejne kategorie w kolejnych edycjach programu. W ramach planu działania postanowiliśmy poddać audytowi wybrane miejsca z wymienionych powyżej kategorii prócz kategorii: „zakład opieki zdrowotnej” i „komercyjne centra obsługi klienta” wymagających pogłębionego audytu realizowanego z udziałem przeszkolonych ekspertów. Wyjątkowo intensywnie postanowiliśmy oceniać podmioty kwalifikowane do kategorii „kultura, rozrywka, edukacja”.
Następnie przystąpiliśmy do systematycznych spotkań zespołu projektowego złożonego z seniorów-ochotników, którzy rozpoczęli audyt. Wspólnie decydowaliśmy jakie miejsca będą poddawane audytowi, rozdzielaliśmy zadania, wizytowaliśmy miejsca, a następnie omawialiśmy wyniki decydując o tym czy dane miejsce spełnia wyśrubowane standardy dostępności dla seniorów i obsługi tej grupy osób.
Tak wyglądał jeden z audytów
Oceniliśmy prawie 50 miejsc, z czego ponad połowa odznaczała się wysokimi standardami i zostanie nagrodzona certyfikatem. Proces audytu przebiegał zgodnie z poniższym schematem:
1. Zakwalifikowanie przez zespół projektowy poszczególnych miejsc do audytu i przydział ich zbadania wybranej osobie lub zespołowi. Wizyty były niezapowiedziane i nieoficjalne.
2. Omówienie wyników audytu w czasie spotkań zespołu tak by rzetelnie zweryfikować ankietę, porównać ocenę z odczuciami innych osób znających miejsce, a następnie podjęcie decyzji o pozostawieniu miejsca w puli ocenianych podmiotów. Na tym etapie wykluczaliśmy miejsca nie spełniające więcej niż pięciu kryteriów i zbierające średnie oceny ogólne uczestników projektu.
3. Dyskusja i ostateczna decyzja kapituły złożonej z najbardziej zaangażowanych uczestników projektu o przyznaniu danemu miejscu tytułu „Miejsce Przyjazne Seniorom”. Wybierając je kierowaliśmy się ponadprzeciętnymi wynikami audytu i realizowaniem w danym miejscu oryginalnych rozwiązań odpowiednich dla seniorów, które to rozwiązania warte są upowszechnienia.
Ile certyfikatów przyznano i na jak długo?
W pierwszej edycji wyróżnionych zostało 25 najlepszych instytucji, które otrzymały certyfikat na okres jednego roku. W przyszłości instytucje podtrzymujące wysoki standard dostępności dla seniorów i wysoki standard obsługi tej grupy osób będą miały odnawiany certyfikat. Instytucje obniżające standardy nie otrzymają przedłużenia certyfikatu.
Co dalej?
W styczniu 2016 roku zostanie spisany, w oparciu o doświadczenia edycji pilotażowej, regulamin konkursu. Wtedy również zostanie ustalony harmonogram przebiegu kolejnych edycji programu certyfikowania. Każdego roku powinny być przyznawane certyfikaty dla przynajmniej kilkudziesięciu nowych miejsc, tak by docelowo stworzyć i upowszechnić listę obejmującą kilkaset najlepszych lokalizacji w Warszawie, mieszczących się we wszystkich dzielnicach. Oczywiście, ostateczna liczba wyróżnionych miejsc jest zależna od realnej liczby przyjaznych seniorom podmiotów podejmującym świadome decyzje organizacyjne w interesie seniorów.
Miejsca Przyjazne Seniorom w Warszawie znajdziesz na stronie www.StolicaDlaSeniora.pl
